×

Vum eifàch màcha

Leonie
Barandun-Alig
08.02.21 - 04:30 Uhr
BILD PIXABAY
BILD PIXABAY

Das Zusammenleben der Sprachen und Kulturen in Graubünden: Das ist das Thema der Kolumne «Convivenza», die wöchentlich in der «Südostschweiz» und der romanischen Tageszeitung «La Quotidiana» publiziert wird.

Ds Jààr ischt scho mee as an Màànat ààlts und an hüffa heint schi wia àlbig an Bigi Voorsetz uf d Fanam gschriba. Ich han miar dàs Jààr abar voorgnu, nauwis z màcha, wà miar Fraud màcht. Nauwis wàn i scho àlbig wella – abar nija gmàcht han.

An groossa Wuntsch ischt àlbig gsi, amààl in miinam Dialekt an Gschicht fir d Chind z schriba. D Maarli heint miar scho àlbig gfàlla. Hänsel & Gretel zum Bischpill, hand d Briader Grimm gschriba, wà ma z Titschlànd im 19. Jààrhundart nu racht mit da Nàrba vum Driissgjaariga Chriag z kempfa gha het. Au d Chind heint hart miassa schàffa, aber wella het ma schii ggliich – schii sind jo ina Voorsoorg fir ds Ààltar gsi. Ma het mit dera Gschicht dua da Geefli aber au wella zeicha, dàss schii d Sàcha au alei in d Hend na miassant. Net wààrta bis d Mamma odar dr Papa z Hilf chunnt. Fir d Chind tarf man au – luag bi da Briadera Grimm – as Ààni ubar da Jordan schigga. Odar an Wolf tarf d Gitzi frassa und ma schnidat dem de dr Rànzan offa und nimmt schii widar drüss üssa. Àlls kei Probleem. Nü as guats End muass as ha. De tarfs de scho achlei grüüsig und zum Firta si vorhar. Inschi Geefli heint varruggt gaara dara Gschichtana gheert. Und hattant nu nija an Nàcht net gschlààffa waga desch.

Fir miini Gschicht het miar àlbig an gschiida Protagonischt gfaalt. Eifàch nauwis han i au net wella. Asoo han i dia Idee an schuppa Jààri eifàch mit miar ummatreit, oni dàss schi nauwis argá hatti. Und zmààl isch dàà gsi – miini Idee. Z Si cho ischt schii miar, wàn i mit am Hund am Lauffa gsi bi. Aber mit Hind het sch de niit z tüuwa. Ds sab gglaubt ma fàscht net, wema mi kennt. Uf àll Fell han i de in dr Zit vun ara Minütta àlls scho im Chopf gha. Weer? Warum? Wia? Wàs ischt ds End? Wàs will d Gschicht saga? Àllas dàà – eifàch asoo.

«Von der Muse geküsst», siat ma. Wia varuggt het dia mit miar gschmüüsat. As pàrr Schtund schpeetar han i da groba Wagg scho gwissa, wia und wàss. Miini Koleegi het sella fir mich dia Bildar mààla. As «Nei» hatt i net chenna gaalta làà. Bis am Ààbat hand wiar gsee, wia miini Figüür üssgseet, wenn sch uf Papiir ischt. Und au drnàà isch as schiar wia vun alei gliffa. An Koleeg het miar vu schiina Techtarli varzellt. Ds eltara Techtarli sigi as schiichs und brüüchi epan achlei Muat. Ditz plapparat nu net làng und het wagam Ààltar nu gànz an haarziga Schprààchfaalar.

Asoo sind de zwei vu miina Figüüra zu ina Charàktareigaschàfta gcho. Und jedas Mààl, wenn i as Bild vur einta Figüür àluaga, gheer i wia sch desch haarziga lischplat, wia eba ds saba Techtarli. Au daheima isch as as Tüürteema. Miini Chind hand allawiil nüuwi Ideea, wàss miini Figüür nu àlls màcha chennti.

Wias mit miim Biachli jatz witargeit, ds sab gsiand wiar de. I han scho d Hoffnig, dàss miini Gschicht ana schuppa Geefli danni Fraud màcht wia miar. Odar epan eis valicht achlei Ggaraaschi barchunnt, wenns schii gràt neetig het. Abar d Hauptsàch ischt, ich màcha nauwis, wàn i nu nija gmàcht han, und as màcht miar an uu Fraud.

*Leonie Barandun-Alig (39) ist verheiratet und Mutter zweier Schulkinder. Sie ist Vizepräsidentin der Walservereinigung Graubünden. Sie bricht gerne zu neuen Ufern auf und manchmal kommt sie auch an.

 

Wörterliste

an Bigi: viele

Fanam: Fahnen

nija: nie

nauwis: etwas

Ààni: Grossmutter

Geefli: kleine Kinder

Hind Mehrzahl: Hunde

Techtarli: Mädchen

Ggaraaschi: Mut  

Kommentieren
Wir bitten um euer Verständnis, dass der Zugang zu den Kommentaren unseren Abonnenten vorbehalten ist. Registriere dich und erhalte Zugriff auf mehr Artikel oder erhalte unlimitierter Zugang zu allen Inhalten, indem du dich für eines unserer digitalen Abos entscheidest.